نام فایل : تاريخچه اردكان

فرمت : .doc

تعداد صفحه/اسلاید : 3

حجم : 33 مگابایت

تاريخچه
سابقه تاريخي شهر اردكان
در كتاب يزد نامه به اردكان اشاره شده و ازآن به محل توطن علما و حكما در قديم الايام(حدود قرن هفتم هـ . ق) ياد شده كه به يونان كوچك اشتهار داشته و داراي مساجد ، خوانق ، عمارات ، باغات ، بيوتات بوده و محل زندگي علما و فضلا بوده كه هريك منازل دلگشا و بساتين روح افزا در آن  ساخته اند. در گذشته دور نيمه شمالي يزد محل درياچه اي بزرگ بوده كه از منطقه حوض سلطان در جنوب ري تا شمال دشت يزد ادامه داشته (درياچه ساوه) كه امروزه اثري از آن باقي نمانده است. خشكيدن اين درياچه را از وقايع هنگام ميلاد پيامبر اسلام مي دانند و سه ديه ي بيده ، عقدا وميبد در كنار اين دريا بودند و محل كنوني شهر اردكان زيرآبهاي درياي ساوه قرار داشته است.
اردكان از دو كلمه (ارد)به معني مقدس و (كان) به معني معدن تشكيل شده كه جايگاه مقدس معناي اردكان خواهد شد.
مقارن با حمله مسلمانان به ايران و فرار ايرانيان از شهرهاي بزرگ خراسان به طرف مركز ايران ، آنها در ميبد ، يزد و ساير مناطق مركزي ايران ساكن شده‌اند. مردم نواحي اردكان چون اين خطه را براي كشاورزي مساعد ديدند به احداث قنوات و بنا اين شهر (اردكان)اقدام نمودند. بنابراين ممكن است بانيان اردكان زرتشتيان بوده باشند. در اين صورت ممكن است نام اردكان از كلمه ( ارتاكان) به معني راستي و درستي آمده باشد كه در آيين زرتشتي يكي از ايزدان است.
آنطور كه از منابع و مآخذ بر مي‌آيد ، اردكان در گذشته محلي در 10 كيلومتري شمال اردكان واقع شده و اكنون زردك
Zardok
ناميده مي‌شود و به رغم گذشت زمان مي‌توان خرابه‌هاي خانه‌هاي مسكوني ، مسجد و بازار و قلعه و حسينيه قديمي اردكان را در آن مشاهده كرد. علت تغيير محل شهر را بعضي جاري شدن آب شيرين در محل فعلي اردكان ذكر كرده‌اند.
اولين هسته شهر فعلي اردكان از قرن هشتم هجري پايه گذاري شده ، بطوريكه محلات اطراف ميدان قلعه و محله چرخاب از محلات قديمي و نسبتاً سالم اين شهر محسوب مي شوند.
از شواهد بر مي‌آيد كه پس از تعيين محل جديد شهر اردكان ، اولين بنا در محل ميدان قلعه فعلي بنا شده است. پس از گذشت مدتي بر اثر ازدياد جمعيت ميدان بالاده را در جنوب و مسجد زيرده از اين ميدان است. سپس در كنار مسجد جامع ، بازار بزرگ وچهار سوق و حمام بازار را بنا كردند. اردكان تا عصر صفوي بصورت قريه و از توابع ولايت ميبد بوده است.
بافت قديم
بافت قديم شهر (بافت حصار) شامل 12 محله با وسعتهاي مختلف بوده كه وجه تسميه هر كدام نيز از نام مكانهاي مهم اعم از امامزاده، حسينيه ، بازار ، در بند و...... نشأت گرفته است. بعنوان مثال حركت آب در قناتهاي زير زميني و چرخش آن به دور نقطه اي مشخص از بافت ، باعث ايجاد محله چرخاب شده و يا حسنيه بازار نو دليل نامگذاري محله اطرافش به نام محله بازار نو بوده است.
در گذشته در پيرامون بافت حصار تعداد 10 دروازه قرار داشت كه مسيرهاي اصلي ورود به حصار را مشخص مي كردند و امروزه غير از 3-2 دروازه بقيه از بين رفته اند , البته محورهايي كه در راستاي اين دروازه وجود داشته اند تا حدود زيادي دست نخورده باقي مانده اند.
ورود و خروج به داخل قصبه از طريق اين دروازه ها صورت مي گرفته و هر دروازه داراي يك جفت در بزرگ بوده كه دو طرف آن دو برج قرار داشته و نگهبانان بالاي آنها قرار داشتند و دروازه بانان هم در اتاق كوچكي در زير برج تعبيه شده بود سكونت داشته و ورود و خروج به داخل قصبه را كنترل مي نمود و اين امر تا اوايل قرن چهاردهم هجري شمسي نيز ادامه داشته است. دور تا دور قصبه نيز خندقي حفر شده بود كه هنوز قسمتهايي از آن همراه با آثار برجها و دروازه هاي قديمي در بعضي از محلات به چشم مي خورد.
نكته آخر آنكه بافت تاريخي اردكان از دست نخورده ترين و ارزشمندترين بافتهاي تاريخي ايران است.